Światowy Dzień Cukrzycy został ustanowiony w 1991 r. przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną oraz Światową Organizację Zdrowia. Cukrzyca to jedno z najpoważniejszych zagrożeń XXI wieku i zarazem jedyna choroba niezakaźna, którą Organizacja Narodów Zjednoczonych uznaje ze epidemię. Liczba chorych na świecie wzrosła ze 108 milionów w 1980 r. do aż 422 milionów w 2014 r. (dane podane przez WHO w 2016 r.).  Skala problemu jest ogromna także w Polsce. Zgodnie z raportem „NFZ o zdrowiu. Cukrzyca”, wydanym w 2019 roku, możliwe, że zachorowalność na cukrzycę w Polsce w 2025 r. wzrośnie o 7% w stosunku do 2018 r., kiedy chorowało 2,9 mln dorosłych osób.

Czujne oko farmaceuty

Rola farmaceuty w terapii chorych na cukrzycę jest bardzo istotna. Jako pierwszy może on zauważyć niepokojące sygnały kojarzące się z cukrzycą i nakłonić do badań.

– Problemem w Polsce jest późna wykrywalność cukrzycy. Nieocenione jest więc czujne oko farmaceuty, który może połączyć fakty i nakłonić do zbadania poziomu cukru. Jeśli pacjent w aptece wspomina np. o nadmiernym pragnieniu, częstym oddawaniu moczu, wzmożonej senności, a dodatkowo zmaga się z otyłością czy nadciśnieniem, mogą to być objawy sygnalizujące rozwijającą się cukrzycę typu 2 – tłumaczy Anna Śliwińska.

Początki choroby

Diagnoza: „cukrzyca” i moment rozpoczęcia terapii to często najtrudniejszy czas z perspektywy pacjentów. Pojawia się szereg pytań, m.in. jak często wymieniać igłę, w jaki sposób przechowywać leki albo co zrobić w przypadku awarii sprzętu.

Warto podzielić się z farmaceutą swoimi obawami. Może się zdarzyć, że pacjent nie jest pewny, czy poprawnie mierzy poziom glukozy.

– Farmaceuta może odegrać kluczową rolę w edukacji pacjentów z cukrzycą. Bardzo ważna, a nawet ratująca życie, może być informacja na temat objawów hipoglikemii i sposobów szybkiego z niej wyjścia – mówi Izabela Baj, Dyrektor ds. Opieki farmaceutycznej Gemini Polska.

– Cukrzyca jest chorobą, która niestety postępuje. Pacjenci mają dużo leków i mogą się w nich gubić. Czasami dochodzi do sytuacji, że ktoś przyjmuje podwójne dawki tej samej substancji pod różnymi nazwami handlowymi. Rolą farmaceuty jest więc czujność. Może on podpowiedzieć, jak przechowywać leki i jak je przyjmować. To szczególnie ważne dla osób starszych – podkreśla Anna Śliwińska.

Wsparcie w aptece

Farmaceuci mają odpowiednie kompetencje, by częściowo odciążyć lekarzy, zwiększając wykrywalność cukrzycy oraz usprawniając jej leczenie. Takie rozwiązanie jest z powodzeniem stosowane w wielu krajach europejskich jako element profesjonalnej opieki farmaceutycznej.

–  W Polsce wciąż brakuje formalnej edukacji diabetologicznej osób dorosłych. Ona bardzo dobrze działa w przypadku dzieci, ale dorośli, którzy otrzymają diagnozę, często są pozostawieni sami sobie. Ważne, by korzystali z wiarygodnych źródeł informacji, np. z podręczników lub informacji dostępnych na stronie i w oddziałach Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków . Również farmaceuci mogą być pomocni w odpowiedzi na różne pytania – mówi Anna Śliwińska.